Wat doet deze techniek?
Zeoliet is een mineraal dat eruit ziet als fijn zand en heeft in zijn korrels microscopisch kleine openingen waarin kationen of positief geladen deeltjes gevangen worden. Een zeolietfilter werkt als filter op een vergelijkbare manier als een snelle zandfilter, maar kan ook werken als een ionenwisselaar. Als een zeolietfilter gebruikt wordt op dezelfde manier als een snelle zandfilter zal de zeolietfilter naast zwevende deeltjes ook neergeslagen ijzer (Fe) en mangaan (Mn) uit het water verwijderen. Wanneer een zeolietfilter gebruikt wordt als ionenwisselaar is het noodzakelijk dat hij gespoeld wordt met een zoutoplossing. Door de zeolietfilter te laden met zout (natrium) zal de zeolietfilter calcium (Ca), magnesium (Mg) maar ook andere positief geladen deeltjes zoals ijzer (Fe), mangaan (Mn), of zware metalen uit het water halen en uitwisselen voor natrium (Na).
Hoe werkt deze techniek?
Als een zeolietfilter gebruikt wordt als fijn-filter is de werking vergelijkbaar met de werking van een snelle zandfilter. Tijdens het filtratieproces wordt water doorheen het filtermateriaal van de zeolietfilter geleid waardoor de zwevende deeltjes in het filtermateriaal blijven hangen. Na een periode van filtratie wordt de zeolietfilter tijdens het regeneratieproces gespoeld in omgekeerde richting. Hierdoor wordt het filtermateriaal omgewoeld en vuildeeltje in het filtermateriaal worden weggespoeld. Om een optimaal resultaat te bekomen wordt de zeolietfilter gespoeld met zuiver water of met een mengsel van lucht en zuiver water. Een spoelproces na regeneratie kan uitgevoerd worden om het omgewoelde filtermateriaal terug in zijn oorspronkelijke toestand te herstellen. Hiervoor wordt water in de normale filterrichting door het filtermateriaal gespoeld.
Door de zeolietfilter te spoelen met een zoutoplossing (rijk aan natrium) wordt hij geladen met natrium (Na) en werkt hij als een ionenwisselaar. Tijdens het onthardingsproces wordt het water door het zeoliet geperst. Het zeoliet zal tijdens dit proces de natriumionen afgeven aan het water en de calcium-, magnesium-, ijzer-, mangaan-,… ionen zullen aan het zeoliet hechten. Wanneer het filtermedium verzadigd is wordt tijdens het regeneratieproces het zeolietfiltermedium gespoeld met regeneratievloeistof of pekeloplossing. Op die manier wordt het zeoliet opnieuw geladen met natriumionen en worden de andere ionen (calcium, magnesium, ijzer, mangaan,…) uitgespoeld. Vervolgens wordt de zeolietfilter nogmaals nagespoeld met zuiver water om de eventuele restvervuiling te verwijderen.
Hoe deze techniek onderhouden?
Het regeneratieproces van een zeolietfilter wordt normaal gezien automatisch uitgevoerd. De frequentie waarmee dit regeneratieproces nodig is, is afhankelijk van de kwaliteit van het te behandelen water, het waterverbruik en de grootte van de zeolietfilter.
Wanneer de zeolietfilter gebruikt wordt als ionenwisselaar is het belangrijk regelmatig het zoutvat van waaruit de zoutoplossing voor regeneratie aangemaakt wordt tijdig bij te vullen. De hoeveelheid zout die verbruikt wordt, hangt af van de concentratie aan te verwijderen ionen in het te behandelen water. Hoe zuiverder en hoe beter de kwaliteit van het zout, hoe minder zout in verhouding zal verbruikt worden.
Net als bij de meeste technieken is het belangrijk om regelmatig te verifiëren of de installatie nog correct werkt. Dit kan door een waterstaal te laten analyseren op de te verwijderen deeltjes. Op die manier kan het correct functioneren van de installatie eenvoudig opgevolgd worden.
Waar op letten bij toepassen van deze techniek?
Wanneer het water veel grotere vuildeeltjes bevat is het aan te raden het water eerst voor te behandelen met een grof-vuilfilter en eventueel een fijn-filter om de grotere zwevende deeltjes te verwijderen en snelle verzadiging van de zeolietfilter te voorkomen. Wordt de zeolietfilter als ionenwisselaar gebruikt dan wordt natrium en dus zout uitgewisseld voor andere positief geladen deeltjes of kationen. Dit betekent dat door deze behandeling het zoutgehalte van het water zal toenemen.