|
Algenbestrijding
Verwijderen van algen
|
Algen en blauwalgen
Blauwalgen zijn eigenlijk geen algen, maar bacteriën. Hun wetenschappelijke naam is cyanobacteriën. Wat ze wel met echte algen gemeen hebben, is hun vermogen om aan fotosynthese te doen. Bij fotosynthese wordt CO2 omgezet naar biomassa en zuurstof met behulp van zonlicht.
Blauwalgen krijgen meestal pas aandacht als ze bloeien en een drijflaag vormen. Drijvend aan het wateroppervlak vormt blauwalgenbloei een blauwgroene, soms roodbruine, olieachtige laag op het water. Als deze laag dikker wordt sterven de blauwalgen af en komen giftige stoffen vrij die schadelijk kunnen zijn voor mens en dier. Niet alle blauwalgen zijn toxisch, maar het overgrote deel is dat wel en dit al in zeer lage concentraties.
In het veld zijn blauwalgen bloeien vrij makkelijk te herkennen:
• Bij bloei vormen de bacteriën een drijflaag, die zichtbaar wordt als een blauwgroene tot roodbruine, olie- of verfachtige laag, drijvend op het wateroppervlak.
• Wanneer er in de oeverzone wit of blauw schuim verschijnt, is er ook sprake van een blauwalgenbloei.
• Ook een ongewone watervogel- en/of vissterfte kan in die richting wijzen.
Omwille van de vorming van toxische stoffen bij het afsterven van blauwalgen is voorkomen hier nog belangrijker dan bestrijden. De manier waarop het risico op groei van blauwalg kan voorkomen worden is analoog aan deze van de bestrijding van echte algen.
Voorkomen en beperken van algengroei
Bij opslag van water in een foliebassin of een open put dient rekening gehouden te worden met eventuele algengroei. Er zijn heel wat systemen om algengroei te voorkomen of te beperken, allen met een verschillende effectiviteit. Begin tijdig! Wacht je tot de algenbloei al (fors) aanwezig is, dan kom je te laat. Op tijd beginnen, wil zeggen van zodra het in de lente zonniger wordt.
Lichtafscherming
Wat doet deze techniek?
Algen zijn planten en doen aan fotosynthese, dit betekent dat ze zonder licht niet kunnen overleven. De meest efficiënte techniek om algengroei in watervoorraden te voorkomen is afscherming van licht.
Hoe werkt deze techniek?
Afscherming van licht kan op verschillende manieren worden toegepast, de meest geschikte techniek is afhankelijk van het soort watervoorraad en van de grootte van het wateroppervlak. In metalen waterbassin kan een anti-algenzeil over de silo heen geplaatst worden of kan, bij grotere waterbassins, geopteerd worden voor een drijvend anti-algenzeil. Bij foliebassins is het afdekken tegen licht veel moeilijker te realiseren, waardoor veelal naar andere oplossingen gezocht dient te worden. Een drijvend anti-algenzeil is in een foliebassin niet altijd mogelijk. Het gebruik van drijvende ballen of drijvende kunststof zeshoeken kan een alternatief zijn voor een zeil en zal het wateroppervlak even goed afschermen van licht.
Hoe deze techniek onderhouden?
Zowel een vast als een drijvend zeil moet op regelmatige basis gecontroleerd worden en ook regelmatig reinigen van het zeil is aan te raden. De drijvende zeshoeken zijn normaal zo ontworpen dat ze bij bevuiling zelf omdraaien en de bevuilde kant in het water terecht komt. Toch is het ook bij deze techniek belangrijk om te controleren of het totale wateroppervlak nog voldoende wordt afgedekt.
Waar op letten bij toepassen van deze techniek?
Vooral de drijvende technieken (drijvend zeil of drijvende ballen of zeshoeken) zijn onderhevig aan wind waardoor een volledige afscherming van het wateroppervlak niet gegarandeerd wordt. Bij drijvende anti-algenzeilen is het ook niet uit te sluiten dat op het zeil zaden gaan kiemen en soms zelfs boompjes op het zeil groeien.
Beluchten of omroeren van het water
Wat doet deze techniek?
Het water wordt regelmatig in beweging gebracht en brengt extra zuurstof in het water waardoor algen moeilijker kunnen groeien. Bijkomend wordt het water naar diepere waterlagen gestuurd waardoor het water minder lang aan direct zonlicht wordt blootgesteld. De extra zuurstof in het water versnelt de afbraak van organisch materiaal in het water.
Hoe werkt deze techniek?
Het water wordt door middel van een klassieke pomp of door een specifiek roerapparaat zoals een drijvende oloid of schrijf periodiek in beweging gebracht. Algen groeien voornamelijk in stilstaand water, dus door het creëren van periodieke stroming op het water wordt de groei afgeremd.
Hoe deze techniek onderhouden?
Deze techniek is relatief onderhoudsarm, regelmatige controle van het correct functioneren van de bewegende onderdelen is aan te raden. Kies je voor een klassieke pomp om een fonteineffect te creëren, kies dan een energiezuinige pomp.
Waar op letten bij toepassen van deze techniek?
Met deze technieken is de kans groot dat de bodemlaag in de wateropslag omgewoeld wordt. Hierdoor kan het ammonium-, nitraat- en nitrietgehalte in het water stijgen. Bij gebruik van krachtige waterstralen in een open put is het belangrijk om ervoor te zorgen dat er geen erosie van de oevers optreedt. Bij gebruik van een fonteineffect is het belangrijk dat niet telkens hetzelfde water wordt rondgepompt. Zorg er daarom voor dat de aanzuigplaats zich op een ruime afstand bevindt van waar het fonteineffect gecreëerd wordt.
Ultrasone geluidsgolven
Wat doet deze techniek?
Via ultrasone trillingen met een frequentie hoger dan 20 kHertz wordt de groei van algen voorkomen en worden reeds aanwezige algen afgedood.
Hoe werkt deze techniek?
Via ultrasone geluidsgolven die door het water gestuurd worden zullen de algen hevig gaan trillen waardoor kleine scheurtjes in de vacuole van de algencellen ontstaan. Als gevolg van deze schade aan de algen zullen deze afsterven. De ultrasone trilling voorkomt dat nieuwe algen zullen groeien.
Hoe deze techniek onderhouden?
In principe is deze techniek onderhoudsvrij. Regelmatige controle van het correct functioneren van het toestel is aan te raden.
Waar op letten bij toepassen van deze techniek?
Er zijn meerdere soorten algen die kunnen groeien in een watervoorraad en voor elk soort algen is er een optimale ultrasone frequentie waarbij deze algen voorkomen en bestreden worden. Het is daarom raadzaam om meerdere frequenties te gebruiken of om de frequenties af te wisselen. Zo voorkom je dat je één soort algen bestrijdt, maar er een andere soort begint te groeien. Sommige toestellen maken gebruik van meerdere programma’s om dit probleem te voorkomen.
De reikwijdte van elk ultrasoon toestel is verschillend en het is belangrijk de sterkte of het aantal toestellen aan te passen aan het te behandelen wateroppervlak.
Wanneer het waterbassin ook gebruikt wordt om in te zwemmen, dan is het belangrijk dat het ultrasoontoestel tijdelijk uitgeschakeld wordt om het risico op gehoorschade bij de zwemmers te voorkomen.
Waterplanten
Wat doet deze techniek?
Bepaalde waterplanten voorkomen de groei van algen via uiteenlopende werkingsmechanismen.
Hoe werkt deze techniek?
Waterplanten zoals Fijn hoornblad, Krabbescheer, Glanzend Fonteinkruid, … geven stoffen af in het water die de groei van bepaalde algen afremmen en zelfs verhinderen. Andere waterplanten verbruiken zeer efficiënt de nutriënten in het water waardoor algen moeilijk nog kunnen groeien. Zo zal Gele Lis zeer efficiënt en snel nitraat uit het water opnemen, en is Kalmoes een waterplant die veel fosfaat uit het water verwijdert. Een derde manier waarop vooral drijvende waterplanten de vorming van algen remmen is door het overgroeien van het wateroppervlak. Een dicht tapijt van bijvoorbeeld Eendenkroos, Hoornblad of Krabbescheer voorkomt direct zonlicht in het water waardoor algen minder makkelijk groeien. Verschillende waterplanten combineren meerdere van deze technieken waardoor ze een goed werking hebben in het voorkomen of beperken van algengroei.
Hoe deze techniek onderhouden?
Bepaalde planten moeten jaarlijks opnieuw aangeplant worden, andere waterplanten moeten tijdig gesnoeid worden om te voorkomen dat teveel organisch materiaal van de planten in het water terecht komt.
Waar op letten bij toepassen van deze techniek?
Verschillende waterplanten zijn niet winterhard, ze zullen dus afsterven wat heel wat organisch materiaal in de wateropvang zal achterlaten, ook duurt het in het voorjaar vaak lang alvorens de waterplanten voldoende gegroeid zijn om efficiënt algen te kunnen voorkomen. Een combinatie van planten is vaak raadzaam.
Bij de keuze van een dicht tapijt van waterplanten, vormt het voldoende afschermen aan de aanzuigleiding een aandachtspunt. Anders bestaat het risico dat de aanzuigklok verstopt.
